کشور ایران با توجه به داشتن ظرفیت‌های
معدنی متنوع و ذخایر ارزشمند فلزی و غیرفلزی در بین ۱۰ کشور
برتر جهان قرار گرفته و حدود ۷درصد از ذخایر جهانی در ایران جای دارد.
این ظرفیت‌ها در حوزه معدن و صنایع معدنی برای توسعه اقتصادی، در زنجیره‌های مختلف
آن (زمین‌شناسی، اکتشاف، استخراج و فرآوری) نیاز به فعالیت و برنامه‌ریزی‌های
گسترده‌تری دارد.
بخش معدن و صنایع معدنی تا پیش از
حدود ۳سال پیش- نیمه ۱۳۹۲- وضعیت چندان
روشنی برای حرکت به سوی توسعه نداشت و به گفته یکی از بزرگان بخش خصوصی، جسم نیمه‌جانی
بیش نبود. به این دلیل که فرصت‌های گذشته را ازدست‌رفته می‌دید و در عین حال بیش
از ۳۰ طرح نیمه‌تمام و معطل نیز روی دست مدیران و مجریان در
سراسر کشور باقی گذاشته بود.
به‌طور طبیعی این امر بازخورد
مثبتی نزد افکار عمومی به‌ویژه مردم مناطق معدنی و صنایع معدنی ایجاد نکرده بود.
در آن ایام اولویت ایمیدرو، فعال کردن این طرح‌ها بود که همه بخش‌های سنگ‌آهن،
فولاد، آلومینیوم، طلا، سیمان و... را دربر می‌گرفت.
برخلاف اینکه ایمیدرو در سال ۱۳۹۲ از کمترین امکانات مالی برای فعال‌کردن طرح‌ها برخوردار بود اما با
همت همه فعالان مدیریتی و اجرایی بخش دولتی و خصوصی، به طور همزمان نقاط ضعف طرح‌ها
شناسایی و راهکارهای مورد نیاز طراحی و تدوین شد و به سرعت به مرحله اجرایی رسید؛
به گونه‌ای که امروزه این سازمان طرحی از گذشته روی زمین ندارد و همگی در حال اجرا
یا در نوبت راه‌اندازی قرار دارند.
از سوی دیگر در سال‌های ۱۳۹۳ و ۱۳۹۴ نیز افزون بر یک میلیارد دلار سرمایه، جذب پروژه‌ها شد تا
طرح‌های متعددی در بخش‌های مختلف راه‌اندازی شوند.
سازمان ایمیدرو با توجه به رسالت
توسعه‌ای در کشور برنامه‌های اکتشافی گسترده‌ای را به منظور جبران عقب‌ماندگی تاریخی
اکتشاف در راستای نیل به اهداف ملی طراحی و اجرا کرده است. این سازمان البته از
نظرات بخش خصوصی برای توسعه همه بخش‌ها نیز استقبال می‌کند. توسعه زیرساخت‌ها بحث
اساسی کشور است.
یکی از استراتژی‌های ایمیدرو این
است که پروژه‌های نیمه‌تمام را با توجه به وضعیت برجام سرعت ببخشیم تا برخی از
آنها را تا قبل از پایان سال جاری به بهره‌برداری برسانیم. حداقل دو طرح گندله‌سازی
۵میلیون تنی در سنگان و در کرمان با پیگیری‌های ایمیدرو
قرار است در بهمن و اسفند ماه به پایان برسند. طرح‌های کنسانتره نیز به موازات طرح‌های
یادشده در حال پیشرفت است به‌طوری‌که امید است بتوان در سال ۱۳۹۶ طرح‌های
توازن فولاد را به‌تدریج کامل کنیم.
علاوه بر این طرح‌ها، طرح تیتانیوم
کهنوج، نفلین سینیت، پترولیوم کک و روی مهدی‌آباد در دستور کار قرار دارد. سیاست ایمیدرو
بر این اساس است که بتوانیم کار اکتشاف وسیعی را که در کشور به میزان ۲۵۰هزار کیلومتر آغاز کرده‌ایم در سال ۹۵ با
سرعت بیشتری ادامه دهیم، تا شاهد خبرهای خوشی در سال ۹۵ در زمینه
ذخایر معدنی باشیم.
از جمله اقدامات دیگر سازمان
توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران این است که به‌عنوان یک سازمان توسعه‌ای
برای رسیدن به نرخ رشد ۸درصد که جزو سیاست‌های برنامه و دولت است و همچنین کسب جایگاه
قدرتمندترین اقتصاد منطقه کمک شایانی داشته باشیم. برای دستیابی به این مهم باید
سرمایه‌گذاری خارجی در همه حوزه‌ها ازجمله فولاد، اکتشاف، آلومینیوم، مس و طلا جذب
شود تا گام‌های موثری برای توسعه کشور و اشتغال
برداشت.
از طرف دیگر باید دانست که آموزش
نیروی انسانی در معادن، جزو ضرورت‌های اساسی توسعه محسوب می‌شود. خوشبختانه قانون،
اختصاص ۲۵درصد سود ایمیدرو به حوزه پژوهش و آموزش را امکان‌پذیر
ساخته است که براساس آن، برنامه وسیع آموزش کارگران معادن در دستور کار قرار گرفت
چراکه به اعتقاد ما، معادن بخش کوچک و متوسط بودجه لازم برای حوزه آموزش کارگران
را ندارند و درنتیجه، این امر جزو وظایف دولت بوده و سرمایه‌گذاری اساسی برای کشور
به شمار می‌رود.
از همین‌رو، ایمیدرو از ۲ سال گذشته این موضوع را در برنامه‌های خود قرار داد و در سال گذشته
کارگران معادن ۷ استان آموزش دیدند. امسال نیز معادن ۳۱ استان در این برنامه آموزش قرار می‌گیرند. از بخش خصوصی نیز تقاضامندیم
در این زمینه ما را یاری کنند تا بتوانیم به نتایج مطلوبی دست یابیم.
ما در رابطه با شناخت معادن خوب
عمل کرده‌ایم و در همین مدت توانسته‌ایم دو معدن ارزشمند روی و سنگ‌آهن را شناسایی
کرده و بخش خصوصی اگر علاقه‌مند شود آنها را در این پروژه مشارکت می‌دهیم. در عین
حال ما به دنبال این هستیم که درصد خوبی از بازارهای صادراتی را نیز در اختیار بگیریم.
همچنین انعقاد اسناد همکاری با
کشورهای صاحب فناوری و سرمایه، به ارزش ۶میلیارد و ۵۰۰میلیون یورو که از نتایج سفر رییس‌جمهوری به دو کشور اروپایی است، از دیگر
اقدام‌هایی به شمار می‌آید که در کارنامه ایمیدرو به ثبت رسیده است. در اینجا باید
سپاسگذار حمایت‌های رهبر معظم انقلاب و دولت یازدهم و دستگاه مبتکر دیپلماسی باشیم
که اکنون بخش معدن و صنایع معدنی نیز در حال بهره‌گیری از شرایط ایجاد شده است.
ایمیدرو امسال برنامه گسترده‌تری
برای بخش معدن و صنایع معدنی دارد که راه‌اندازی طرح‌هایی به ارزش حدود یک‌میلیارد
و ۱۸۰میلیون دلار و همچنین تنفیذ قراردادهایی به ارزش بیش از یک‌میلیارد
و ۷۰۰میلیون دلار، نمایی کلی از این برنامه است.
نگاهی فشرده و کلی به شرایط پیشین،
کنونی و آتی در روز صنعت و معدن درواقع، بیانی برای قدردانی از همه فعالان این بخش
در سطوح مختلف تصمیم‌گیری و اجراست و باید یادآور شد که بدون نیروی انسانی و تدبیر
کارآمد، چنین دستاوردهایی عینیت نمی‌یافت.